သဿတဒိဋ္ဌိနှင့် ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ သတ္တဝါဟာ တစ်ဘဝမှတစ်ဘဝသို့ ပြောင်းလဲကာ အမြဲတည်ရှိနေသည်ဟု ထင်တာယူတာက သဿတဒိဋ္ဌိတဲ့။အသက်ကောင် အတ္တကောင်ဆိုတဲ့ သတ္တဝါဟာ ပျက်စီးခြင်းမရှိဘူး။ရုပ်ကိုယ်ကြမ်းကြီးက ပျက်ပြီးသေသွားပေမယ်လို့ သူကတော့ မပျက်ဘူး။ခန္ဓာ အိမ်အသစ်မှာရွှေ့ပြီးတည်နေတာပဲ။ဘယ်တော့မှ မပျက်ဘူး။သူ့ကိုပျက်အောင်လဲမလုပ်နိုင်ဘူး။ ကမ္ဘာပေါင်း အသင်္ချေမက ပျက်သွားသော်လဲ သူကတော့ မပျက်ဘူး။တည်မြဲတည်ရှိနေတာပဲလို့ ထင် မြင်ယူဆတာက သဿတဒိဋ္ဌိတဲ့။ကဲ အဲဒီဆောင်ပုဒ်ကို ဆိုကြရမယ်။ သတ္တဝါဟာ တစ်ဘဝမှ တစ်ဘဝသို့ပြောင်းလဲကာ အမြဲတည်ရှိနေသည်ဟု ထင်တာယူတာက သဿတဒိဋ္ဌိ။(ဆို) ဒီသဿတဒိဋ္ဌိကလဲ ကံကိုယုံကြည်တဲ့သူတွေမှာ ကင်းခဲပါတယ်။ဟိန္ဒူတွေကတော့ အတ္တကောင် တည်မြဲ တည်ရှိနေတဲ့အကြောင်း သူတို့ကျမ်းတွေထဲမှာ သေသေချာချာဖော်ပြထားတယ်။ဘယ်လိုလဲဆိုရင် သတ္တဝါရဲ့ကိုယ်ဟာအကြမ်းနဲ့အနု ၂ မျိုးရှိတယ်တဲ့။ အကြမ်းစားခန္ဓာကိုယ်ကြီးက သေပျက်သွားပေမယ့် အနုစားအတ္တကိုယ်ကတော့ မပျက်ဘူး။အခြားခန္ဓာအိမ် အသစ်မှာရွှေ့ပြောင်းပြီးတော့ တည်မြဲပဲတည်မြဲနေ တယ်တဲ့။အဲဒီလိုခန္ဓာအိမ်အသစ်ကို လိုက်ရှာနေကြတဲ့ အခါမှာ အတ္တကောင်ကအင်မတန်သေးငယ်တယ်။ အပ်နဖားထွင်းတဲ့စူး အဖျားထက်တောင် သေးငယ် သေးတယ်။အလွန်ဝေးတဲ့အရပ်ကိုလည်း တခဏချင်း ရောက်အောင်သွားနိုင်တယ်။တောင်ကြီးတွေ တိုက်နံရံတွေကိုလည်းဖောက်ထွင်းသွားနိုင်ပါတယ်တဲ့။ အဲဒါသူတို့ယူဆထားပုံပဲ။အဲဒီလိုဆိုမှလဲ အသင့်ယုတ္တိ ရှိပေလိမ့်မယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် မိခင်လောင်းဖြစ်သူက အပေါက်မ ရှိတဲ့တိုက်အိမ်ထဲမှာ အိပ်နေတဲ့အခါ ဒီလိုအစွမ်းရှိမှပဲ ဖောက်ထွင်းပြီးဝင်နိုင်မယ်။ဒါကြောင့်သူတို့က နံရံဖောက်ထွင်းသွားနိုင်တယ်ဆိုတာ ကြံထားကြတာနဲ့ တူပါတယ်။ဗုဒ္ဓသာသနာဝင်တွေမှာတော့ အဲဒီလို အခိုင်အမာဆိုထားတဲ့ ကျမ်းရယ်လို့တော့မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့်သုတနည်းတဲ့သူတွေက" သေတဲ့အခါ အသက်ကထွက်သွားတယ်။တစ်ခြားဌာန တစ်ခြားဘဝ မှာ ပြောင်းရွှေ့ပြီး တည်နေတယ်" လို့ပဲ အထင်ရှိနေကြပါတယ်။ရုပ်နာမ်အကြောင်းအကျိုး ဆက်စပ်ဖြစ်ပုံနှင့်စပ်ပြီး ဗဟုသုတရှိတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေမှာ တော့ ဒီသဿတအစွဲက ထင်ထင်ရှားရှားတော့မရှိပါ ဘူး။ဒါပေမယ့် ဝိပဿနာဉာဏ် မဂ်ဉာဏ်နှင့်မပြည့်စုံ သေးရင် လုံးဝကင်းပြီလို့တော့ မဆိုနိုင်သေးဘူး။ သတ္တဝါဟာသေပြီးလျှင် ဘာမျှမရှိတော့ဘဲ ပြတ်စဲသွားသည်ဟု ထင်တာယူတာက ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိတဲ့။ အဲဒါကိုဆိုကြရမယ်။ သတ္တဝါဟာသေပြီးလျှင် ဘာမျှမရှိတော့ဘဲ ပျက်စီးသွား သည်ဟု ထင်တာယူတာက ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ။(ဆို) ဒီဥစ္ဆေဒအယူကတော့"သေပြီးလျှင်ဘာမျှမရှိတော့ဘူး လုံးလုံးပျောက်ကွယ်သွားတယ်" လို့ယူဆတယ်။ ဒီယူဆပုံထဲမှာ "သေပြီးလျှင်မရှိတော့ဘူး" လို့ဆိုတော့ "မသေခင်ကတော့ရှိနေတယ်" လို့ယူပါတယ်။အဲဒီရှိနေ တာဟာ ဘာလဲဆိုရင် အတ္တကောင်ပဲလို့ ထင်ရှားပါ တယ်။ဒါကြောင့် ဒီဥစ္ဆေဒအယူရှိတဲ့သူတွေက ရုပ်သဘောတရားမျှသာရှိတယ်လို့ ပြောနေပေမယ်လို့ အတ္တစွဲလဲသူတို့မှာ ရှိနေတာပါပဲ။ဒါကြောင့်ဒီဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ လဲ အတ္တစွဲ အတ္တဒိဋ္ဌိကို မှီပြီးဖြစ်လာတာပါပဲ။ သဿတအယူက သေပြီးတဲ့နောက်လဲ အတ္တကောင် ဟာရှိမြဲရှိနေတယ်လို့ယူဆတယ်။ဒီဥစ္ဆေဒအယူက တော့ အတ္တကောင်ဟာသေပြီးရင်ပျောက်သွားတယ် မရှိတော့ဘူးလို့ယူဆတယ်။ဒါကြောင့်ဒီအယူ၂ ခုမှာ သေပြီးရင်အတ္တရှိသေးတယ်လို့ယူတာနဲ့ မရှိတော့ဘူး လို့ ယူတာ ဒါလောက်သာ ထူးပါတယ်။မသေခင်မှာ အတ္တကောင်ရှိနေတယ်လို့ယူတာကတော့အတူတူပါပဲ။ ဒီနေရာမှာ"ငယ်ငယ်ကလေးဘဝက ရုပ်နာမ်တွေဟာ ယခုထက်တိုင်တည်နေတယ်" လို့ထင်ရင် သဿတဒိဋ္ဌိ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောတတ်ကြတယ်။အဲဒီလိုမဟုတ်ဘူး။ အဲဒီလိုမြဲနေတယ်ထင်တာကတော့ နိစ္စသညာမျှပါပဲ။ အဲဒါကို အတ္တစွဲ အတ္တဒိဋ္ဌိလို့တော့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ သဿတဒိဋ္ဌိလို့တော့ မဆိုရဘူး။ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိကလဲ မသေခင်တော့ အမြဲတည်ရှိနေတယ်လို့ ထင်တဲ့အတွက်ကြောင့်ပါပဲ။ နောက်တစ်ခုကတော့ ငယ်ငယ်က ရုပ်နာမ်တွေတည်မြဲ တည်ရှိနေတယ်ထင်တာကို သဿဒိဋ္ဌိလို့ဆိုရင် ခဏမစဲပျက်ပျက်သွားကြတယ်လို့ သိတာကိုလဲ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိလို့ ဆိုရလိမ့်မယ်။အမှန်ကတော့ အဲဒီလို ခဏမစဲပျက်ပျက်သွားကြတယ်လို့သိတာက ဆင်ခြင်ဉာဏ် ဝိပဿနာဉာဏ်ပဲ ဒိဋ္ဌိမဟုတ်ဘူး။ ဒါကြောင့် မသေခင်အတွင်း တည်မြဲနေတယ်ထင်တာ ကတော့ အဲဒီဉာဏ်၏ဆန့်ကျင်ဘက် အတ္တဒိဋ္ဌိသာမည် တယ်။သဿတဒိဋ္ဌိတော့ မဟုတ်ဘူး။အမှန်ကတော့ သေပြီးသည်တိုင်အောင် မပျက်ဘဲတည်ရှိနေတယ်ထင် ရင် သဿတဒိဋ္ဌိပဲ။သေပြီးတော့ ဘာမျှမရှိတော့ဘဲ ပျောက်ကွယ်သွားတယ်ထင်ရင် ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိပဲ။အဲဒါကို ကိန်းသေမှတ်ထားကြရမယ်။ ဒီဥစ္ဆေဒဝါဒကို ဘုရားလက်ထက်တော်က အဇိတဆိုတဲ့ ဆရာကြီးကဟောတယ်။သူဟောပုံအတိုချုပ်ကတော့ လူဟာသေတဲ့အခါ သူ့အလောင်းကို ခုတင်ပေါ်တင်ပြီး တော့ လူလေးယောက်ကထမ်းဆောင်ပြီး သင်းချိုင်းပို့ ကြတယ်။အဲဒီမှာ မီးရှို့လိုက်တဲ့အခါ ပြာဖြစ်သွားတယ်။ ဘာမျှမရှိတော့ဘူး။သူပြုထားတဲ့ ကောင်းမှု မကောင်းမှု ဆိုတာတွေရော အကုန်လုံးပျောက်သွားတယ်လို့ ဟောတယ်။ဒီအယူအတိုင်းဆိုရင် မကောင်းမှုကိုလဲ ရှောင်ဖို့မလိုဘူး။ကိုယ့်အကျိုးဖြစ်မယ်ဆိုရင် ဘာမဆို လုပ်နိုင်တယ်။အဲဒီလို လုပ်ဖို့ရာလဲ ဒီဝါဒရှင်က တိုက်တွန်းတယ်။နောက်ပြီးတော့ ကောင်းမှုကိုလဲ ပြုဖို့မလိုတော့ဘူး။ဒီဝါဒရှင်က အဲဒီမကောင်းမှုကိုလဲ မပြုဘို့ ကိုယ့်အခွင့်အရေး အဆုံးအရှုံးမခံဘို့လဲ ညွှန်ကြားတယ်။ဒါကြောင့် ဒီဥစ္ဆေဒအယူကတော့ ကံ ကံ၏အကျိုးမရှိဆိုတဲ့ ဒုစရိုက်မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိထဲမှာ ဝင်သွားပါ တယ်။ ယခုပြောခဲ့တဲ့ သဿတဒိဋ္ဌိနဲ့ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိကိုတော့ အကြောင်းအကျိုးသိတဲ့ သမ္မာဒိဋ္ဌိဖြင့်ပယ်ရမယ်။ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် အကြောင်းအကျိုးဆက်သွယ်ဖြစ်ပုံကို ဆင်ခြင်ပြီး သိမြင်တဲ့ဉာဏ်ဖြင့်လည်း ပယ်နိုင်တယ်။ ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏ်ခေါ်တဲ့ ဝိပဿနာသမ္မာဒိဋ္ဌိဖြင့်လဲ ပယ်နိုင်တယ်။"အကြောင်းအကျိုး စပ်လျက်မပြတ်ဖြစ် ပျက်နေသည်ဟု သိမြင်သဘောကျတာက ဝိပဿနာ သမ္မာဒိဋ္ဌိ" တဲ့။အဲဒါကို ဆိုကြရမယ်။ အကြောင်းအကျိုးစပ်လျက် မပြတ်ဖြစ်နေသည်ဟု သိမြင်သဘောကျတာက ဝိပဿနာသမ္မာဒိဋ္ဌိ။(ဆို) အသက်ရှင်နေတဲ့ အတ္တကောင်ဆိုတာ မသေခင် မျက်မှောက်ကာလမှာလဲမရှိဘူး။သေပြီးတဲ့နောက်ကာ လမှာလဲ မရှိဘူး။ဒါဖြင့် ရှိနေတာက ဘာလဲ ဘာကရှိနေ တာလဲဆိုရင် အကြောင်းအကျိုး ဆက်စပ်ပြီးဖြစ်နေတဲ့ ရုပ်နာမ်အစဉ်သာရှိတယ်။အဝိဇ္ဇာအစရှိသော အကြောင်းတရားတွေကြောင့် မပြတ်ဖြစ်နေတဲ့ ဝိညာဏ် နာမ်ရုပ်အစရှိသော သဘောတရားမျှသာ ရှိတယ်။ မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီး သလ္လေခသုတ်တရားတော်ကြီး(ဒုတိယတွဲ)
သဿတဒိဋ္ဌိနှင့် ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ သတ္တဝါဟာ တစ်ဘဝမှတစ်ဘဝသို့ ပြောင်းလဲကာ အမြဲတည်ရှိနေသည်ဟု ထင်တာယူတာက သဿတဒိဋ္ဌိတဲ့။အသက်ကောင် အတ္တကောင်ဆိုတဲ့ သတ္တဝါဟာ ပျက်စီးခြင်းမရှိဘူး။ရုပ်ကိုယ်ကြမ်းကြီးက ပျက်ပြီးသေသွားပေမယ်လို့ သူကတော့ မပျက်ဘူး။ခန္ဓာ အိမ်အသစ်မှာရွှေ့ပြီးတည်နေတာပဲ။ဘယ်တော့မှ မပျက်ဘူး။သူ့ကိုပျက်အောင်လဲမလုပ်နိုင်ဘူး။ ကမ္ဘာပေါင်း အသင်္ချေမက ပျက်သွားသော်လဲ သူကတော့ မပျက်ဘူး။တည်မြဲတည်ရှိနေတာပဲလို့ ထင် မြင်ယူဆတာက သဿတဒိဋ္ဌိတဲ့။ကဲ အဲဒီဆောင်ပုဒ်ကို ဆိုကြရမယ်။ သတ္တဝါဟာ တစ်ဘဝမှ တစ်ဘဝသို့ပြောင်းလဲကာ အမြဲတည်ရှိနေသည်ဟု ထင်တာယူတာက သဿတဒိဋ္ဌိ။(ဆို) ဒီသဿတဒိဋ္ဌိကလဲ ကံကိုယုံကြည်တဲ့သူတွေမှာ ကင်းခဲပါတယ်။ဟိန္ဒူတွေကတော့ အတ္တကောင် တည်မြဲ တည်ရှိနေတဲ့အကြောင်း သူတို့ကျမ်းတွေထဲမှာ သေသေချာချာဖော်ပြထားတယ်။ဘယ်လိုလဲဆိုရင် သတ္တဝါရဲ့ကိုယ်ဟာအကြမ်းနဲ့အနု ၂ မျိုးရှိတယ်တဲ့။ အကြမ်းစားခန္ဓာကိုယ်ကြီးက သေပျက်သွားပေမယ့် အနုစားအတ္တကိုယ်ကတော့ မပျက်ဘူး။အခြားခန္ဓာအိမ် အသစ်မှာရွှေ့ပြောင်းပြီးတော့ တည်မြဲပဲတည်မြဲနေ တယ်တဲ့။အဲဒီလိုခန္ဓာအိမ်အသစ်ကို လိုက်ရှာနေကြတဲ့ အခါမှာ အတ္တကောင်ကအင်မတန်သေးငယ်တယ်။ အပ်နဖားထွင်းတဲ့စူး အဖျားထက်တောင် သေးငယ် သေးတယ်။...